Zawał serca dotyczy około 80 000 osób w Polsce i dotyka coraz młodszych osób – stale rośnie liczba zawałów serca u osób przed 45. rokiem życia. Jak zmniejszyć śmiertelność po zawale mówi dr hab. n. med. Piotr Buszman, kardiolog American Heart of Poland.

Choroba serca często wynika z niezdrowego stylu życia, nieodpowiedniej diety i nadmiernego przeciążania organizmu. Chociaż istnieją dziedziczne skłonności do problemów kardiologicznych, nie oznacza to, że musimy automatycznie doświadczać tego typu schorzeń. Poprzez odpowiednią opiekę nad naszym sercem i podejmowanie właściwych działań we właściwym czasie, możemy zapobiec wielu powikłaniom i zachować dobre zdrowie serca. Zawał serca jest poważnym schorzeniem, które może prowadzić do groźnych powikłań, w tym zgonu. Istnieje jednak wiele działań, które mogą pomóc zmniejszyć śmiertelność po zawale serca. Oto kilka kluczowych środków, które warto uwzględnić w celu poprawy rokowania pacjentów po zawale serca. 

Szybka interwencja medyczna

– Czas jest kluczowy w przypadku zawału serca. Szybka interwencja medyczna, tak jak podanie leków rozpuszczających skrzepliny lub przeprowadzenie zabiegu rewaskularyzacji wieńcowej, może pomóc przywrócić przepływ krwi do serca i ograniczyć uszkodzenia mięśnia sercowego – wyjaśnia dr hab. n. med. prof. KAAF Piotr Buszman, kardiolog inwazyjny, dyrektor ds. badań przedklinicznych Centrum Badawczo-Rozwojowego American Heart of Poland.

Kompleksowa rehabilitacja kardiologiczna, czyli bezpłatny program KOS-zawał

Po trzech latach pacjenci z Programu Koordynowanej Opieki nad Zawałem Serca (KOS-zawał) mają śmiertelność na poziomie 11%, natomiast u pacjentów nieobjętych programem wynosi ona 20%.

– Program KOS-zawał realizowany w ramach NFZ oferuje kompleksową opiekę po zawale mięśnia sercowego, obejmującą diagnostykę, terapię zgodną ze wskazaniami klinicznymi, rehabilitację kardiologiczną oraz ambulatoryjną opiekę specjalistyczną w okresie 12 miesięcy od momentu wystąpienia zawału serca. Wszystkie działania związane z opieką nad pacjentem organizuje i nadzoruje podmiot koordynujący. Pacjenci powinni korzystać z programu KOS-zawał z uwagi na wiele korzyści, które – zgodnie z przeprowadzonymi badaniami – po trzech latach nadal się utrzymują, pomimo tego, że sam program kończy się po roku. Wśród uczestników programu KOS-zawał liczba hospitalizacji z powodu niewydolności serca została zredukowana aż o ok. 30% – wyjaśnia kardiolog American Heart of Poland.

Kontrola czynników ryzyka

Pacjenci po zawale serca powinni skupić się na utrzymaniu prawidłowego ciśnienia krwi, kontrolowaniu poziomu cholesterolu. Zaprzestać palenia tytoniu, dbać o utrzymanie prawidłowej masy ciała. Należy również zwrócić uwagę na codzienną dietę, która powinna być dostosowana do indywidualnych potrzeb, biorąc pod uwagę ewentualne schorzenia towarzyszące, takie jak cukrzyca. Ważne jest ograniczenie spożycia cholesterolu, który występuje m.in. w tłustym mięsie, smalcu i maśle.

– Wybierajmy niskotłuszczowe źródła białka zamiast tłustego mięsa, takiego jak wieprzowina czy czerwone mięso. Zdrowe tłuszcze to np. oliwa z oliwek, orzechy, nasiona i awokado. Te produkty zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe, które są korzystne dla zdrowia serca. Warto także wiedzieć, że spożywanie nadmiernej ilości soli może przyczyniać się do wzrostu ciśnienia krwi. Należy unikać żywności wysoko przetworzonej, która często zawiera duże ilości soli. Jeśli pacjent ma cukrzycę, ważne jest monitorowanie spożycia cukru i stosowanie się do zaleceń dotyczących kontrolowania poziomu glukozy we krwi. Należy unikać napojów słodzonych, słodyczy i produktów z dużą zawartością cukru – informuje Piotr Buszman.

Stosowanie leków

– Pacjenci po zawale serca mogą wymagać regularnego przyjmowania leków, takich jak aspiryna, beta-blokery, inhibitory konwertazy angiotensyny (ACEI) czy statyny. Te leki pomagają w utrzymaniu prawidłowego rytmu serca, obniżają ciśnienie krwi, redukują poziom cholesterolu i zmniejszają ryzyko dalszych incydentów sercowych. Leki należy przyjmować wedle wskazówek lekarza prowadzącego i samodzielnie nie wprowadzać zmian – tłumaczy kardiolog.

Ruch po zawale serca

– Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek formy aktywności fizycznej, ważne jest skonsultowanie się z lekarzem w celu oceny indywidualnej sytuacji zdrowotnej i otrzymania zaleceń dotyczących odpowiedniego poziomu intensywności i rodzaju aktywności. Wykonywanie ćwiczeń aerobowych, takich jak chodzenie, pływanie, jazda na rowerze, może wzmocnić serce, poprawić wydolność fizyczną i zmniejszyć ryzyko kolejnego incydentu sercowego. Regularna aktywność fizyczna może pomóc obniżyć ciśnienie krwi, co jest ważne dla zdrowia serca i ogólnego samopoczucia.

Ruch pomaga spalać kalorie i utrzymywać prawidłową masę ciała. Wspiera również redukcję stresu, który może mieć negatywny wpływ na serce i układ krążenia. Ważne jest słuchanie swojego ciała i reagowanie na wszelkie niepokojące objawy, takie jak duszność, ból w klatce piersiowej czy zawroty głowy. Należy pamiętać o wyborze bezpiecznego środowiska do ćwiczeń, unikania skrajnych warunków atmosferycznych – wyjaśnia specjalista American Heart of Poland.