Polska generacja 50 plus jest nie tylko bardziej schorowana od swoich rówieśników w Europie, lecz także mniej aktywna oraz dużo uboższa. Ale co ciekawe – polscy seniorzy często wspomagają innych, zwykle… własne dorosłe dzieci. Instytut Badań Edukacyjnych opublikował wyniki badania zdrowia, starzenia się i przechodzenia na emeryturę w Europie. Wzięło w nim udział ponad 86 tys. osób po 50. roku życia z 19 krajów.

Projekt badawczy SHARE (Survey on Health, Ageing, and Retirement in Europe) – Badanie Zdrowia, Starzenia się i Przechodzenia na Emeryturę w Europie, bada i analizuje problemy związane ze starzeniem się ludności.
W badaniu SHARE prowadzonym od 2004 r. uczestniczyło ponad 86 tys. losowo wybranych osób po 50-siątce z Austrii, Belgii, Czech, Danii, Estonii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Holandii, Irlandii, Niemiec, Polski, Portugalii, Słowenii, Szwajcarii, Szwecji, Węgier, Włoch, a także z Izraela. Dane dla Polski zbierane są od 2006 roku. Wywiady SHARE prowadzone były bezpośrednio, za pomocą komputera lub telefonicznie.

Jacy więc jesteśmy, my, polscy seniorzy? Statystycznie – jesteśmy ubodzy, schorowani, niepracujący, niezaangażowani społecznie, lubiący zajęcia indywidualne (oglądanie telewizji, czytanie gazet czy rozwiązywanie krzyżówek), niechętnie się dokształcamy i rozwijamy intelektualnie. Zaledwie 2,5 proc. badanych zadeklarowało, że w ostatnich 12 miesiącach brało udział w szkoleniu lub kursie edukacyjnym. To ogon europejski. Jesteśmy jednak bardzo zaangażowani religijnie.

Z raportu też wynika, że bliżej nam do Czechów czy Włochów, a najdalej – do Skandynawów.

Praca 50+ na minusie

Polscy pięćdziesięciolatkowie szybciej znikają z rynku pracy w porównaniu do innych Europejczyków. Powód? Zły stan zdrowia. Zapewne dlatego jesteśmy też dużo biedniejsi niż nasi europejscy rówieśnicy.

Aktywność 50+: nie uczymy się, nie działamy społecznie, lecz chętnie się modlimy

Polscy seniorzy są też mało aktywni – nie chcą się edukować, działać społecznie (tu wyniki wypadły wręcz tragicznie), choć nie pracując mają więcej czasu do dyspozycji niż zagraniczni rówieśnicy. Dla porównania – w Szwecji odsetek aktywnych wynosi 99 proc., w Niemczech – 95 proc. , a w Czechach – 91 proc. Małą aktywność w innych obszarach niż zawodowych wykazują także Włosi i Hiszpanie (odpowiednio 62 proc. i 69 proc.).
Bierność Polaków 50+ wykazał także wskaźnik Active Ageing Index, w której Polska zajmuje ostatnią pozycję wśród krajów UE w odniesieniu do aktywności społecznej osób starszych.

Aktywność społeczna Polaków na tle wybranych krajów biorących udział w badaniu SHARE

Na europejskim poziomie sytuuje się nasza senioralna aktywność indywidualna. Chętnie czytamy książki, gazety, rozwiązujemy krzyżówki. Wszak Polacy to indywidualiści. Lecz i tak w porównaniu z innymi nacjami, także i ten obszar naszej aktywności wydaje się być jakoś mało aktywny. Dla porównania – w Szwecji czy Niemczech prawie cała badana populacja deklarowała różnorodne rozwijające zajęcia własne, a w Polsce tylko ok. 60 proc.

Jedyny preferowany przez polską generację 50+ rodzaj aktywności – to działalność religijna. Na tym polu ciężko nas pobić.

Aktywność Polaków w ciągu roku poprzedzającego badanie SHARE

 Intelekt i pamięć 50+ – raczej kiepskie

W badaniu SHARE wykorzystano sześć rodzajów zadań mierzących zdolności poznawcze, takie jak ogólna orientacja, pamięć, rachunki. Najlepsi okazali się Skandynawowie (Dania, Szwecja), a także Czesi, Niemcy oraz Szwajcarzy. Polacy, Hiszpanie, Włosi, Portugalczycy znaleźli się na ostatnich pozycjach.
Na lepszy poziom zdolności poznawczych wpływ ma m.in. aktywność fizyczna, społeczna oraz zawodowa, a to przecież nasza pięta Achillesowa.

Finanse 50+: Jesteśmy biedny, ale miłosierni

Osoby po 50. roku życia, częściej dają pieniądze innym, niż sami je otrzymują – 28 proc. gospodarstw zadeklarowało przekazywanie pieniędzy, a jedynie 7 proc. je otrzymało. I to bez względu na nasz poziom zamożności. Po prostu lubimy dawać. Komu? Przeważnie własnym dorosłym dzieciom. Hojność polska sytuuje się na wysokim poziomie w porównaniu ze średnią europejską.

Osoby udzielające i otrzymujące transfer finansowy według relacji rodzinnych dla wszystkich krajów SHARE (w %)

Zdrowie 50+: katastrofa

Mieszkańcy Polski częściej skarżą się na swoje zdrowie, ale i przyznają do złych nawyków żywieniowych i niezdrowego trybu życia. Najlepiej wypadli Szwedzi oraz Francuzi. Doskonały lub bardzo dobry stan zdrowia wskazywało 43 proc. Szwedów i 36 proc. Szwedek oraz 20 proc. Francuzów i 16 proc. Francuzek, a w naszym kraju – jedynie ok. 10 proc. mężczyzn oraz 6 proc. kobiet. 55 proc. Polaków i 61 proc. Polek uznało, że czują się kiepsko lub wręcz źle.

Przykłady?
Na nadciśnienie najczęściej skarżyły się Czeszki oraz Polki (odpowiednio 49 proc. i 47 proc.), dolegliwość tę zgłaszało 38 proc. Polaków (dla porównania 53 proc. w Czechach oraz 31 proc. we Francji).
Najwięcej cukrzyków wśród panów zgłaszali Czesi (19 proc.), a najmniejsze – Szwedzi (12 proc.). W Polsce panów z tą chorobą odnotowano 13 proc.

Otyłość (definiowaną jako BMI>=30 kg/m2) ma 24 proc. Polaków oraz 32 proc. Polek, dla porównania –  16 proc. Szwedów oraz 17 proc. Szwedek.

Najbardziej na zdrowie całościowo ujęte skarżą się Niemcy  (po ok. 69 proc. u mężczyzn i kobiet) oraz Polacy (odpowiednio 65 proc. oraz 68 proc.).

Ale też i nie dbamy o to nasze „szlachetne zdrowie”. Palimy, nie uprawiamy sportów, ba, w ogóle nie chce nam się ruszyć sprzed telewizora.
Najwięcej pali mężczyzn w Polsce (32,3 proc.) oraz u kobiet w Czechach (20,2 proc.) i w Polsce (19,8 proc.). Najmniej palaczy jest w Szwecji (14,1 proc. panów) oraz u kobiet w Hiszpanii (5,9 proc.).
Ruch raz w tygodniu deklarowało 71 proc. Polaków oraz 63 proc. Polek, czyli najmniej wśród analizowanych krajów (w Szwecji u obu płci wskaźnik ten wynosił ok. 90 proc.).

50++++++++… Ostatnia droga…

Polacy umierają najczęściej  w domu lub szpitalu, rzadziej hospicjum. W naszym kraju w zdecydowanej większości przypadków pogrzebowi towarzyszy nabożeństwo religijne.

(pewu)

Zainteresowanych pełną wersja raportu odsyłamy do źródła: http://www.ibe.edu.pl/pl/media-prasa/aktualnosci-prasowe/377-portret-generacji-50-w-polsce-i-w-europie-wyniki-badania-share