Oświadczenie w sprawie likwidacji programu zdrowia psychicznego

W Sejmie jest dyskutowana i szybko głosowana propozycja likwidacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego z takim trudem realizowanego od 2008 roku przez szerokie środowisko profesjonalistów, rodzin i pacjentów, któremu bliska jest idea humanistycznej i zorientowanej na osobę reformy opieki psychiatrycznej w naszym kraju. Cały ten proces przebiega w bliskiej współpracy z lokalnym samorządem.

Pomóżcie nam, aby do tego nie doszło. 

Sprawa opieki psychiatrycznej w Polsce powinna być priorytetowa. Jest bardzo ważna z uwagi na społeczny aspekt zdrowia psychicznego, który wymaga zupełnie innego podejścia niż w chorobach somatycznych. Co czwarta rodzina, czyli 25% obywateli naszego kraju, ma różnorodne problemy ze zdrowiem psychicznym 10% społeczeństwa cierpi na poważne zaburzenia psychiczne. Około 20% w narastającej grupie seniorów to osoby cierpiące na różne dolegliwości psychiczne. NPOZP gwarantował im kompleksową i dostosowaną do ich potrzeb opiekę, blisko miejsca zamieszkania, najlepiej w środowisku domowym. Propozycja ustawowej likwidacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego jest najwyższym stopniem lekceważenia i niesprawiedliwości wobec osób chorujących psychicznie, w szczególności seniorów chorujących psychicznie.

W związku z powyższym przedstawiamy najważniejsze wnioski i propozycje, zawarte w ekspertyzie pt: Ocena ustawy a o zdrowiu publicznym ze szczególnym uwzględnieniem proponowanych regulacji dotyczących zagadnień ochrony zdrowia psychicznego (druk nr 3675) opracowanej na zlecenie Sejmu przed Pana Prof. Jacka Wciórkę (Zastępcę Przewodniczącego Rady do spraw Zdrowia Psychicznego i Przewodniczącego Komisji Reformy Opieki Psychiatrycznej i NPOZP Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego).

Chcemy podkreślić, że jest to nieuwzględnione przez Ustawodawcę stanowisko dwóch najpoważniejszych gremiów ekspertów współpracujących z Ministerstwem Zdrowia nad dotychczasową realizacją NPOZP w latach 2011-2015 i programem jego przedłużenia na lata 2016-2020.

  1. Projekt ustawy o zdrowiu publicznym podejmuje regulację działań w doniosłym i zaniedbanym obszarze polityki zdrowotnej państwa – jest potrzebny i celowy.
  2. Włączenie zdrowia psychicznego do priorytetów polityki w zakresie zdrowia publicznego jest uzasadnione.
  3. Większość zawartych w projekcie ustawy zapisów nie budzi zasadniczych uwag – zaproponowane tu do rozważenia uwagi mogą poprawić wymowę i skuteczność niektórych zapisów.
  4. Uważamy, że proponowana w art. 20 pkt 1 i 2 ocenianej ustawy likwidacja dotychczasowego usytuowania prawnego NPOZP jest błędem i może spowodować szkody związane z bardzo prawdopodobnym, ostatecznym zaniechaniem systemowej reformy systemu opieki psychiatrycznej. Należy wykreślić te zapisy i przystąpić do konstruowania nowej edycji NPOZP na lata 2016-2020 wg dotychczasowych zapisów Ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (szersze uzasadnienie w p. 2.2.5.2 pełnej ekspertyzy).
  5. W ewentualnym, nowym stanie prawnym – po uchwaleniu Ustawy o zdrowiu publicznym – niektóre działania promocyjne, profilaktyczne i destygmatyzacyjne NPOZP mogłyby zostać przeniesione do NPZ (cel operacyjny C).
    Dr hab. med. Andrzej Cechnicki