Chleb? – mamy dla was przepisy z Tyrolu
Południowy Tyrol kojarzony jest z wyjazdami na narty, winiarniami i pieszymi wakacyjnymi wędrówkami. Ale ten region obfituje również w pyszne potrawy i wypieki. Wśród nich trafić można na aromatyczne włoskie chleby, które łatwo przygotować w domu. Przydadzą się do tego przepisy z tyrolskich gospodarstw Roter Hahn.
Tradycyjny tyrolski chleb znacznie różni się od wyrośniętego jasnego bochenka, jaki znamy w Polsce. Po pierwsze zwykle pieczony jest z ciemnej mąki żytniej, niekiedy z dodatkiem mąki pszennej lub orkiszowej. Różnice znajdziemy także w sposobie przygotowywania. Włoskie chleby wypiekane były niegdyś w piecach chlebowych. Rozpalano je niezbyt często, co oznaczało konieczność upieczenia dużej ilości chleba za jednym razem, na zapas. Dlatego po wypieczeniu gospodarze suszyli chleby na poddaszach w specjalnym chlebowniku, dzięki czemu można było przechowywać je znacznie dłużej. To właśnie tradycyjna receptura chleba Fladenbroten – płaskiego, okrągłego włoskiego podpłomyka. Do tyrolskich chlebów dodawane są ponadto mieszanki ziół, rozmarynu, kozieradki czy kminku, które nadają im wspaniały włoski aromat.
Pieczenie tradycyjnego włoskiego chleba to jedna z atrakcji podczas wypoczynku w gospodarstwach Roter Hahn w Południowym Tyrolu. Odwiedzający ten region mogą wspólnie z gospodarzami przygotować miejscowe chleby, w tym tradycyjny tyrolski tzw. „chleb trzęsiony” Schüttelbrot, który swoją nazwę zawdzięcza oryginalnemu sposobowi przygotowywania przez potrząsanie ciastem, podpłomyki Vinschgerl i tyrolskie chlebki Pusterer z kminkiem i kolendrą. Po upieczeniu można spróbować jeszcze ciepłego, chrupiącego chleba ze świeżym masłem, wiejskim serem i szklaneczką dobrego, miejscowego wina.
Z pomocą poniższych przepisów można upiec włoskie chleby i poczuć zapach i smak Południowego Tyrolu we własnej kuchni. Chleby świetnie sprawdzą się w towarzystwie serów, szynek czy twarogu oraz jako dodatek do sałatek. Są to przepisy na włoski chleb w trzech odsłonach: tradycyjny, tyrolski chlebek-podpłomyk na zakwasie, delikatny orkiszowy chleb z maślanką i ziołami oraz na słodko – chłopski chleb z bakaliami.
Chlebek tyrolski
To najbardziej tradycyjny chleb z Tyrolu na północy Włoch. Ma on formę cienkich placków i jest wypiekany na bazie mieszanki mąki pełnoziarnistej pszennej i żytniej. Tradycyjnie chleb tyrolski po wypieczeniu zostawia się do wyschnięcia w dobrze wentylowanym, suchym i niezbyt ciepłym miejscu. Nabiera on wtedy kruchości, dzięki czemu dłużej zachowuje świeżość. Dodatek przypraw takich jak kminek, koper włoski, anyż i kozieradka nadaje mu typowo włoskiego charakteru.
Chlebek tyrolski
składniki
80 g zaczynu
20 g drożdży
660 g mąki żytniej pełnoziarnistej
330 g mąki pszennej pełnoziarnistej
2 łyżki przypraw (kminek, koper włoski, anyż, kozieradka błękitna)
1100 ml wody
2 g soli
przygotowanie
Zaczyn i drożdże zalać ciepłą wodą, dodać mąkę i przyprawy i zagniatać przez ok. 10 min. Odstawić ciasto na ok. godzinę do wyrośnięcia. Z dobrze wyrośniętego ciasta uformować dłońmi kule (ok. 120-160 g), położyć na desce przykrytej ściereczką i posypanej otrębami. Pozostawić do wyrośnięcia, aż pojawi się na wierzchu pęknięcie (ok. 30 min). Na koniec za pomocą okrągłej deseczki rozpłaszczyć kule na cienkie placki. Piec przez ok. 30 min w piekarniku 180° C.
życzy powodzenia
Robert Gurndin
Rolnik z “Unich” przy Aldein
Chleb pozostawić do wyschnięcia (w Południowym Tyrolu gospodarze robią to na poddaszu w specjalnym chlebowniku, ale uda się także w dobrze wentylowanym, suchym i niezbyt ciepłym miejscu w mieszkaniu).
Szybki chleb orkiszowy pełnoziarnisty
To propozycja dla zabieganych, tych, którzy nie mają czasu albo… cierpliwości, żeby robić domowy zakwas lub nie mogą spożywać pieczywa na zakwasie. W tym przepisie korzysta się z suszonych drożdży, a głównym składnikiem jest mąka orkiszowa pełnoziarnista i maślanka, która sprawia że chleb ma delikatną strukturę. Do chleba można dodać mieszankę włoskich ziół, zmieloną kozieradkę lub inne ulubione przyprawy jak suszone pomidory lub czarnuszkę.
Warto pamiętać, że pieczywo przygotowane na bazie mąki orkiszowej jest bardzo zdrowe. Orkisz ma dużo błonnika pokarmowego, żelaza i miedzi, które biorą udział w wytwarzaniu czerwonych krwinek, wzmacnia odporność, pomaga przy zmęczeniu, przyspiesza przemianę materii, pomaga obniżyć cholesterol i poprawia krążenie krwi.
Chleb orkiszowy pełnoziarnisty
składniki (przepis na 2 bochenki)
1 kg mąki orkiszowej pełnoziarnistej
500 ml ciepłej wody
200 ml maślanki
2 łyżeczki soli
1 łyżka zmielonej kozieradki albo przyprawy do chleba
Dobrze zagnieść rozpuszczone w zimnej wodzie drożdże z resztą składników i zostawić na godzinę, aby ciasto urosło. Kiedy podwoi swoją objętość, zagnieść ponownie, uformować dwa bochenki, ułożyć je na blasze do pieczenia i pozostawić na ok. pół godziny, by wyrosły. Chleb piec w rozgrzanym piekarniku w 250° C przez ok. 5 min, po czym zmniejszyć temperaturę do 180° C i piec kolejne 50 min. Wyjąć upieczony chleb i wystudzić na kratce.
Powodzenia w pieczeniu życzy Martha Mulser z gospodarstwa zrzeszonego w „Roter Hahn”
Chleb chłopski z bakaliami
Domowe pieczywo w słodszej wersji? Proszę bardzo! Ten włoski chleb wypiekany jest z mieszanki mąki pszennej i żytniej, a słodycz zawdzięcza dodatkowi suszonych owoców i orzechów.
Chleb świetnie sprawdzi się zarówno na słodko z dżemami czy twarogiem, ale także w wersji wytrawnej, choćby z serami czy cienko-pokrojoną szynką parmeńską. Będzie też świetnym dopełnieniem sałatek i warzywnych past kanapkowych, przełamując delikatną słodyczą wytrawne smaki.
Chleb chłopski z bakaliami
składniki (na 1 chleb)
1/4 l wody
1/4 l mleka
35 g masła
40 g drożdży
400 g suszonych owoców (jabłka, gruszki, śliwki)
500 g mąki pszennej
250 g mąki żytniej
20 g soli
10 g cukru
1/2 łyżki cynamonu
50 g orzechów włoskich
przygotowanie
Wodę, mleko, masło i drożdże wymieszać i lekko podgrzać. Suszone owoce pokroić na średnie kawałki i krótko zagotować w 1 l wody, odcedzić i odstawić do wystygnięcia. Mąkę z solą i cukrem dodać do ogrzanego mleka z drożdżami i dobrze wymieszać. Dodać ostudzone suszone owoce z cynamonem i orzechami. Całość odstawić w przykrytej misce na ok 2 godz., aby masa wyrosłą. Wyłożyć do dowolnej formy, piec ok. 30 min. w 175° C.
życzy powodzenia
Verena Komiss
Roter Hahn (tłum. Czerwony Kogut)
Marka Roter Hahn zrzesza ponad 1600 gospodarstw wiejskich z terenu Południowego Tyrolu. Wszystkie oznaczone są charakterystycznym znakiem Czerwonego Koguta. W ramach Roter Hahn działalność prowadzona jest w czterech segmentach: agroturystyka, wiejskie gospody i gospody u winiarzy, wyroby z Południowego Tyrolu, a także rzemiosło ludowe. Wszystkie gospodarstwa podlegają wysokim standardom jakości, przez co klienci mają gwarancję, że trafia do nich prawdziwy produkt. Warto wybrać się do jednego z gospodarstw agroturystycznych Południowego Tyrolu, by poznać pełną ofertę tego regionu Włoch i zakosztować unikatowych smaków. Więcej informacji na www.roterhahn.pl i www.facebook.com/roterhahnpl/