Na pytania odpowiada prof. nadzw. dr hab. med. A. Grzybowski, prezes Fundacji Rozwoju Okulistyki ,,Okulistyka 21”

Czy po operacji zaćmy muszę nosić okulary?

Nie, nie jest to zawsze konieczne. Standardowo ustala się z przed operacją z pacjentem jego oczekiwania w zakresie widzenia bez okularów i to pacjent wskazuje lekarzowi czy chce po operacji widzieć z bliska bez okularów, a nosić okulary do chodzenia czy odwrotnie, czytać w okularach i chodzić bez okularów. Sytuacja ta jest typowa dla soczewek jednoogniskowych, ponieważ soczewka zapewnia widzenie tylko jednej odległości (do dali lub do bliży). Niemniej w ostatnich latach pojawiło się nowe rozwiązanie, które pozwala na uzyskanie lepszego wyniku operacji by w 80-90 % sytuacji nie musieć korzystać z okularów ani do bliży ani do dali. Wymaga to bądź zastosowania tzw. monowizji bądź specjalnych soczewek, które umożliwiają dobre widzenie w różnych odległościach. Są to tzw. soczewki dwu-, trzy- i wieloogniskowe. Soczewki te muszą być dobrane z wyprzedzeniem dla danego pacjenta oraz nie powinny być stosowane przypadku chorób siatkówki, np.  zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem. Dlatego kwalifikacja pacjenta do tego rodzaju soczewek wymaga gruntownego badania okulistycznego oraz omówienia specyfiki funkcjonowania tych soczewek, Najlepiej zrobić to dużo wcześniej przed planowanym terminem operacji, co najmniej ok. 30 dni wcześniej. Monowizja z drugiej strony to sytuacja w której planuje się by jedno oko po operacji zaćmy widziało do dali, a drugie oko po operacji zaćmy widziało do bliży. Dzięki temu pacjent pacząc obuocznie może widzieć dobrze zarówno do dali jak i do bliży. Odbywa się to kosztem nieznacznego pogorszenia widzenia stereoskopowego (przestrzennego). Jednak poza osobami aktywnymi zawodowo bądź wykonującymi bardzo precyzyjne czynności nie ma to większego negatywnego znaczenia dla pacjenta.

Czego mogę spodziewać się podczas operacji zaćmy?

Operacje zaćmy wykonywane są w warunkach sali operacyjnej gdzie pacjent proszony jest o położenie się na stole operacyjnym na plecach. Po położeniu się pacjenta zostają podłączone przewody do nosa, przez które doprowadzany jest tlen. Dzięki temu pomimo, iż pacjent ma zakrytą głowę, nie brakuje mu powietrza. Następnie po umyciu (dezynfekcji) skóry powiek i okolic oka i równoczesnym zakropleniu różnego rodzaju kropli do worka spojówkowego zakłada się na okolice operowanego oka specjalną folię. Folia ta przykrywa również całą twarz. Jeżeli pacjent obawia się przebywania pod okryciem (np. w przypadku klaustrofobii) powinien to zgłosić wcześniej lekarzowi by rozważyć operację, np. w warunkach znieczulenia ogólnego. Przez cały czas operacji, tzn. ok. 15 minut pacjent musi leżeć płasko. Jeżeli to z jakiś powodów jest niemożliwe lub trudne do wykonania, np. z powodu zwyrodnienia kręgosłupa szyjnego, trzeba koniecznie tę sprawę omówić z lekarzem wcześniej tak by możliwe było dokładne przygotowanie stołu operacyjnego dla danego pacjenta. Pacjent w dniu operacji powinien spożyć stosowane przez siebie leki ogólne, w tym przeciw nadciśnieniu tętniczemu oraz leki przeciwastmatyczne. Zwykle sama operacja zaćmy związana jest z pewnym stresem, co dodatkowo może podwyższyć ciśnienie tętnicze, dlatego pacjenci chorujący na tego typu chorobę powinni koniecznie swoje leki przyjąć jeszcze przed operacją. Chorzy na astmę z kolei mogą mieć problemy z dusznościami bądź kaszlem. Jest to niekorzystne w trakcie operacji i może zwiększać ryzyko zabiegu operacyjnego. Dlatego i ci pacjenci powinni koniecznie zażyć swoje leki przed operacją. Podczas operacji pacjent powinien leżeć nieruchomo, tzn. nie poruszać głową ani okiem. Jest to ważne dla zagwarantowania korzystnego wyniku operacji. Można sobie wyobrazić iż pacjent poruszył głową lub okiem a w tym samym czasie chirurg operuje narzędziem czynności w wewnątrz oka, doprowadzić może to do powikłań, które mogą dawać nieodwracalne, niepożądane skutki z zakresie widzenia. Dlatego rozluźnienie i uspokojenie się i spokojne leżenie w trakcie operacji jest tak ważne. Choć operacja jest bezbolesna (pacjent otrzymuje znieczulenie poprzez zakroplenie do worka spojówkowego kropli). Jednak pacjent wyczuwa dotyk oraz może odczuwać różnego stopnia dyskomfort związany z samym faktem operacji oka. Niemniej 99% pacjentów znosi operacje bardzo dobrze. Jeżeli jednak mamy obawy iż możemy nie współpracować odpowiednio w tracie operacji (odczuwamy paraliżujący strach przed operacją oka bądź jesteśmy szczególnie wrażliwi na drobne nawet zabiegi, np. iniekcje dożylne, wtedy warto poinformować o tym chirurga okulistycznego wcześniej tak by uzgodnić najlepszą dla danego pacjenta formę znieczulenia i operacji.

Więcej informacji: www.okulistyka21.pl