Wielkopolski NFZ przekazał w 2021 roku ponad 500 mln zł na programy lekowe. Na czym polega ten rodzaj leczenia i kto może z niego skorzystać?

• Placówki w Wielkopolsce realizują około 100 rodzajów programów lekowych.
• W 2022 roku zostało uruchomionych w naszym regionie sześć nowych programów.
• W przypadku chorób ultrarzadkich koszt leczenia jednego pacjenta może przekroczyć 1 mln złotych rocznie.

 Programy lekowe to rodzaj leczenia, w którym stosowane są kosztowne substancje czynne. W przypadku niektórych substancji stosowanych w chorobach rzadkich lub ultrarzadkich koszt leczenia jednego pacjenta przekracza 1 mln złotych rocznie. Leki mogą być podawane pacjentowi w warunkach ambulatoryjnych (w poradni) lub w ramach hospitalizacji (podczas pobytu w szpitalu). Leczenie takie wdraża się w momencie, kiedy standardowe metody nie przynoszą oczekiwanych rezultatów. Aby pacjent mógł być leczony w ramach programu lekowego musi spełnić określone kryteria. Do programu lekowego pacjenta kwalifikuje lekarz, a zespół koordynujący w przypadku, gdy dany program tego wymaga, zatwierdza kwalifikacje. Wielkopolskie palcówki realizują około 100 różnych programów lekowych. Wiele z nich skierowanych jest do pacjentów z różnego rodzaju nowotworami. W ten sposób mogą być leczone m. in.: rak piersi, jajnika, płuca, jelita grubego, czerniak czy rak nerki. Programy lekowe to nie tylko terapie onkologiczne, ale też leczenie stwardnienia rozsianego, tętniczego nadciśnienia płucnego, aktywnej postaci reumatoidalnego zapalenia stawów czy wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD). W ramach programów lekowych leczeni są również pacjenci z bardzo rzadkimi schorzeniami.

– W Wielkopolsce pacjenci mogą korzystać z szerokiego wachlarza programów lekowych. Jeśli chodzi o ten tryb leczenia, chorzy z określonymi schorzeniami są naprawdę dobrze zabezpieczeni – mówi Agnieszka Pachciarz, dyrektor Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia. – Obserwujemy zeszłoroczne dane dotyczące programów lekowych i widzimy, że były one realizowane na wysokim poziomie także w czasie pandemii, nie mieliśmy sytuacji, w których pacjenci musieli przerywać leczenie w związku z sytuacją epidemiczną.

W Wielkopolskim OW NFZ w 2021 roku zostało ogłoszonych 18 postępowań konkursowych w zakresie programów lekowych. Łączna wartość umów zawartych w wyniku ubiegłorocznych konkursów to ponad 3,7 mln zł. W tym roku ogłoszono kolejne postępowania na programy lekowe. Sześć z nich zostało rozstrzygniętych i w ich wyniku zawarto nowe umowy.

Dzięki temu, wielkopolscy pacjenci uzyskali w tym roku dostęp do następujących programów:

• Leczenie amifamprydyną pacjentów z zespołem miastenicznym Lamberta-Eatona,
• Leczenie zapobiegawcze chorych z nawracającymi napadami dziedzicznego obrzęku naczynioruchowego o ciężkim przebiegu,
• Leczenie pacjentów z chorobą Wilsona,
• Leczenie chorych z ciężką postacią atopowego zapalenia skóry,
• Leczenie pacjentów z autosomalnie dominującą postacią zwyrodnienia wielotorbielowatego nerek,
• Leczenie dorosłych chorych na ciężką anemię aplastyczną.

– Współpracujemy z konsultantami wojewódzkimi w określonych dziedzinach medycyny, którzy wskazują nam potrzeby zdrowotne mieszkańców Wielkopolski – mówi Barbara Mroczyk, naczelnik Wydziału Gospodarki Lekami Wielkopolskiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ. – Przed każdym ogłoszeniem konkursu na programy lekowe pytamy konsultantów, ilu mamy potencjalnych pacjentów w Wielkopolsce, którzy kwalifikowaliby się do danego programu, sprawdzamy potrzeby na poszczególnych obszarach i dopiero podejmujemy decyzje dotyczące szczegółów postępowania konkursowego: liczby miejsc udzielania świadczeń czy wielkości umowy.

W całym 2021 roku na realizację programów lekowych przeznaczono ponad 500 mln złotych. Ponad 450 mln zł stanowił koszt substancji czynnych wykorzystywanych w tego rodzaju leczeniu, pozostała kwota to koszt podania tych substancji oraz monitorowania skuteczności leczenia. Z programów lekowych w Wielkopolsce w 2021 roku skorzystało ponad 14 tysięcy pacjentów. Ten rodzaj leczenia jest dość zróżnicowany. Niektóre programy wymagają wizyt pacjenta raz w miesiącu, inne zakładają podawanie leków raz na kwartał. Są leki, które pacjenci otrzymują w postaci tabletek, inne w zastrzykach, a są takie, które wymagają wlewów dożylnych w warunkach szpitalnych. Realizacja programów lekowych w naszym regionie oznacza, że placówki przyjmują w każdym miesiącu około sześciu tysięcy osób biorących w nich udział.

Programem, na który przeznaczono najwyższą kwotę refundacji w 2021 roku było Leczenie chorych na raka piersi. Kosztował on ponad 55 mln zł. Leczenie stwardnienia rozsianego w ramach programu lekowego w 2021 roku w Wielkopolsce kosztowało ponad 37,5 mln złotych. Trzeci pod względem kwoty refundacji program lekowy, to leczenie raka płuca, na co przeznaczonych zostało 36,6 mln złotych. W programie tym uczestniczyło 456 chorych.

Najwięcej pacjentów, bo aż 1641,  skorzystało w 2021 roku z leczenia wysiękowej postaci zwyrodnienia plamki związanego z wiekiem (AMD). W 2021 roku kosztował on ponad 13,2 mln zł. Na drugim miejscu pod względem liczby uczestników, znalazł się program – Leczenie stwardnienia rozsianego, w którym wzięły udział 1593 osoby, a na trzecim – Leczenie chorych na raka piersi, z którego skorzystało 1067 pacjentów. To trzy programy realizowane w Wielkopolsce, w których liczba uczestników przekracza tysiąc osób.

W Wielkopolsce realizowanych jest 21 programów lekowych, w których liczba pacjentów nie przekracza 10 osób (w każdym). Cztery programy mają po jednym uczestniku, pięć programów – po dwóch i w trzech programach leczonych jest po trzech uczestników. Dotyczy to chorób ultrarzadkich takich jak: choroba Hurlera, tyrozynemia typu 1, agresywna mastocytoza układowa, choroba Pompego, choroba Cushinga, zespół Huntera. W niektórych przypadkach koszt substancji czynnej wykorzystywanej do leczenia jednej osoby w ciągu roku przekracza 2 mln złotych (choroba Hurlera).

W 2021 roku aż 1811 pacjentów z Wielkopolski korzystało z programów lekowych w innych województwach. Najwięcej, bo 547 osób leczyło się w tym zakresie w województwie dolnośląskim, 371 – w łódzkim, 350 w kujawsko-pomorskim, a 243 na Mazowszu. W tym samym okresie 1401 pacjentów spoza Wielkopolski brało udział w programach lekowych realizowanych przez podmioty w naszym regionie. Najwięcej osób przyjeżdża do nas z województwa lubuskiego, w 2021 roku z programów lekowych w Wielkopolsce skorzystało 639 pacjentów z tego regionu. 197 pacjentów przyjechało do nas z województwa zachodniopomorskiego, a 184 – z Dolnego Śląska.

– Liczymy na to, że wkrótce ta tendencja się odwróci i podmioty postarają się, żeby więcej pacjentów spoza naszego województwa chciało korzystać z leczenia w Wielkopolsce, a mniej osób szukało pomocy poza naszym regionem – mówi Agnieszka Pachciarz.

Źródło: WOW NFZ

zdj. pixabay