Geriatria wyzwaniem naszych czasów

Starość i problemy z nią związane coraz bardziej przyciągają uwagę społeczną. Alarmujące prognozy demograficzne wskazują na pogłębiający się proces starzenia społeczeństwa w naszym kraju. Dlatego też, nadchodzący czas rodzi wiele pytań w tym zakresie, w sensie medycznym, organizacyjnym, ogólnospołecznym. Zwiększająca się populacja ludzi w podeszłym wieku będzie jednym z największych problemów ekonomicznych i problemów polityki zdrowotnej w najbliższych latach. Stawia to nowe wyzwania przed systemem opieki zdrowotnej, przede wszystkim specjalistycznej opieki geriatrycznej. Należy jak najszybciej skoncentrować całą energię na wdrażaniu nowych rozwiązań korzystnych dla seniorów, dostosowanych do niejednolitych potrzeb tej grupy osób.
Struktura ludności powyżej 60 roku życia w Województwie Wielkopolskim i w Poznaniu

Osoby starsze według wieku w Województwie Wielkopolskim stan w dniu 31 XII 2010*
Wiek Liczba
60-64 217931
65-69 106720
70 lat i więcej 299492
Ogółem 624143

*Dane z, Rocznik Demograficzny 2011, GUS, Warszawa 2011, str. 132-133.


Osoby starsze powyżej 60 roku życia stanowią 18% ludności zamieszkałej w Województwie Wielkopolskim.

Osoby starsze według wieku w Poznaniu stan w dniu 31 XII 2010*
Wiek Liczba
60-64 41159
65-69 20421
70 lat i więcej 61968
Ogółem 123548

*Dane z, Rocznik Demograficzny 2011, GUS, Warszawa 2011, str. 144-145.

Osoby starsze powyżej 60 roku życia stanowią 22% ludności zamieszkałej na terenie miasta Poznania.

Z badania Stanu Zdrowia Ludności Polski w 2009 r, wynika iż u 69% (562 tys.) osób w wieku 50-69, w województwie Wielkopolskim występuje długotrwały problem zdrowotny. W wieku 70 lat i więcej długotrwały problem zdrowotny występuje u 87% (258,2 tys.) osób starszych. 76% (610 tys.)osób w wieku 50-69, a 90% (265tys.) w wieku 70 lat i powyżej, choruje na chorobę przewlekłą(w Stan zdrowia ludności Polski w 2009 r. GUS, Warszawa 2011, str.416).
Z tych obserwacji możemy wnioskować, iż 269542.8 osób starszych z województwa wielkopolskiego w wieku od 70 lat oraz 55771,2 osób w tym wieku z Poznania może być potencjalnymi pacjentami Poradni Geriatrycznej.
Powyżej 60 roku życia zwiększa się ilość jednoczesnego występowania wielu chorób o charakterze przewlekłym oraz współistniejących chorób nowotworowych. Fakt ten istotnie wpływa na:

  • odmienny i często nieprzewidywalny przebieg choroby,
  • występowanie niespecyficznych pod względem nasilenia i charakteru objawów,
  • mniej skuteczną interwencję farmakologiczną,
  • większy stopień zależności od otoczenia.

Wielorodność rozpoznań wymaga prowadzenia przez lekarzy różnych specjalizacji oraz koordynacji leczenia przez lekarza geriatrę

Wraz z wiekiem zwiększa się zapotrzebowanie na pomoc psychologiczną.
Wynika to z:

  • Odizolowania społecznego osób starszych,
  • Braku autonomii,
  • Nasilenia objawów depresyjnych i otępiennych w znacznym stopniu utrudniających kontakt z otoczeniem.

Wraz z wiekiem zwiększa się również zapotrzebowanie na świadczenia rehabilitacyjne.

Cechą starzejącego się organizmu jest stopniowe osłabianie się funkcji poznawczych, spowolnienie procesów biologicznych, przemiany materii, postępujące zwyrodnienie wszystkich układów czynnościowych. W efekcie tych procesów nieuchronnie dochodzi do stopniowego upośledzenia funkcji układu ruchowego, dlatego konieczne jest podjęcie działań, których celem jest zapobieganie i spowalnianie tych procesów, a przede wszystkim utrzymanie posiadanych zasobów, które umożliwią osobom starszym samodzielne funkcjonowanie na optymalnym poziomie w życiu codziennym, gospodarstwie domowym i życiu społecznym, czego dodatkowym efektem jest obniżenie kosztów specjalistycznej opieki nad seniorami.
W przypadku osób, u których występują charakterystyczne dla tego wieku choroby degeneracyjne, zapalne, niedokrwienne, a także dla osób po udarach, wylewach, złamaniach patologicznych itd. jedynie natychmiastowo włączony program rehabilitacji daje szansę na zahamowanie lub cofnięcie progresji choroby i uniknięcie stałej niepełnosprawności i uzależnienia od opieki osób trzecich
Wzrastający stopień niedołężności i braku samodzielności oraz proces chorobowy prowadzą często do izolacji społecznej, samotności a nawet marginalizacji i wykluczenia tej grupy wiekowej właśnie ze względu na brak sprawności ruchowej, która umożliwiłaby podejmowanie różnorodnej aktywności ruchowej i interakcji społecznych.

Z badania wynika również, iż zapotrzebowanie na pomoc socjalną jest zależne od wieku pacjenta wiąże się to z faktem, iż często opiekunami tych pacjentów są również osoby starsze z ograniczonymi możliwościami fizycznymi.

Anna Jakrzewska – Sawińska